Chcesz mnie odwiedzić ?

Poczatki: Od Legendarnych Cesarzy do Pierwszych Tekstów

Według legend, podstawy medycyny chińskiej zostały położone przez trzech mitycznych władców: Fu Xi, Shennonga i Huangdi. Shennong, znany jako "Boski Rolnik", miał testować właściwości roślin leczniczych na własnym ciele, co doprowadziło do powstania podstaw farmakologii chińskiej.

Najwcześniejsze pisemne źródła na temat medycyny chińskiej pochodzą z okresu dynastii Shang (ok. 1600-1046 p.n.e.), gdzie odnaleziono inskrypcje na kościach wróżbnych dotyczące chorób i metod leczenia. W kolejnych wiekach powstały klasyczne teksty, takie jak Huangdi Neijing (Kanon Medycyny Wewnętrznej Żołtego Cesarza), który opisuje teorie yin-yang, pięciu elementów i koncepcję qi jako podstawę funkcjonowania organizmu.

Rozkwit w Czasach Dynastii Han i Tang

W okresie dynastii Han (206 p.n.e.–220 n.e.) wiedza medyczna została usystematyzowana. Zhang Zhongjing napisał Traktat o Chorobach Zimna (Shanghan Lun), wprowadzając szczegółowe metody diagnostyki i leczenia. Hua Tuo, inny wybitny lekarz Han, rozwinął techniki chirurgiczne i opracował pierwsze mieszanki znieczulające.

Za panowania dynastii Tang (618–907) cesarskie instytuty medyczne dbały o edukację lekarzy i kompilację farmakopei. Sun Simiao, jeden z najwybitniejszych medyków Tang, napisał dzieła dotyczące etyki medycznej i kompleksowego leczenia chorób.

Standaryzacja i Innowacje w Czasach Dynastii Song i Ming

Za dynastii Song (960–1279) standaryzowano metody diagnozy i leczenia, wprowadzając oficjalne egzaminy dla lekarzy. Powstało wiele dzieł medycznych, a techniki akupunktury i pulsodiagnostyki stały się bardziej usystematyzowane.

W epoce Ming (1368–1644) Li Shizhen stworzył Kompendium Materia Medica (Bencao Gangmu), zawierające szczegółowe opisy ponad 1800 substancji leczniczych i ich zastosowań. To monumentalne dzieło miało ogromny wpływ na rozwój medycyny chińskiej przez kolejne stulecia.

Spotkanie z Medycyną Zachodnią

W czasach dynastii Qing (1644–1912) Chiny zaczęły doświadczać rosnącego wpływu zagranicznych koncepcji, w tym zachodniej medycyny. Jezuiccy misjonarze wprowadzili europejskie idee medyczne, a chińscy lekarze zaczęli integrować nową wiedzę anatomiczną ze swoją praktyką. Mimo to tradycyjne teorie nadal dominowały, a wielu chińskich lekarzy podchodziło sceptycznie do zachodnich metod.

Pod koniec XIX i na początku XX wieku medycyna zachodnia zyskała na znaczeniu w Chinach, szczególnie w portach i szpitalach misyjnych. Upadek dynastii Qing i powstanie Republiki Chińskiej (1912–1949) doprowadziły do debat na temat roli tradycyjnej medycyny w nowoczesnej opiece zdrowotnej. 

Współczesne przemiany

Po utworzeniu Chińskiej Republiki Ludowej w 1949 roku rząd przyjął oficjalne stanowisko wobec TCM. Przewodniczący Mao Zedong promował tradycyjną medycynę jako symbol tożsamości narodowej. W latach 50. Komunistyczna Partia Chin zachęcała do integracji TCM z medycyną zachodnią, co doprowadziło do powstania państwowych szpitali TCM i programów edukacyjnych.

Podczas rewolucji kulturalnej (1966–1976) TCM stała się kluczowym elementem systemu opieki zdrowotnej, zwłaszcza na obszarach wiejskich. Wprowadzono program "bosonogich lekarzy" – pracowników medycznych z podstawowym wykształceniem, którzy łączyli elementy TCM z zachodnią wiedzą medyczną.

Pod koniec XX i na początku XXI wieku chiński rząd kontynuował promocję TCM w kraju i za granicą. Chiny podpisały porozumienia mające na celu rozszerzenie globalnej obecności TCM, a w 2019 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała między innymi akupunkturę jako uznaną formę leczenia.